ေညာင္ရမ္းမင္းတရားႀကီး(၁၆၀၀- ၁၆၀၆)၏ ငယ္မည္မွာ ရွင္သစၥာျဖစ္သည္။ ဘုရင့္ေနာင္ အိမ္ႏွိမ့္တြင္ရွိေနစဥ္ အရပ္သူခင္ျပည့္စံုႏွင့္ သင့္ျမတ္ေပါင္းသင္းကာ ဖြားျမင္သူျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ နန္းတြင္းသို႔ေရာက္လာပံုမွာ က်န္စစ္သား၊သမၻဴလႏွင့္ ရာဇကုမာရ္တို႔ ဇာတ္လမ္းကဲ့သို႔ပင္ျဖစ္သည္။ ဘုရင့္ေနာင္ဟံသာ၀တီတြင္ စိုးစံေနခ်ိန္ ခင္ျပည့္စံုက သက္ေသခံလက္စြပ္ႏွင့္ သားျဖစ္သူကိုေခၚကာ နန္းတြင္းသို႔၀င္ေရာက္ ဖူးေမွ်ာ္သည္။ ဘုရင့္ေနာင္က ခ်က္ခ်င္းလက္ခံအသိအမွတ္မျပဳပဲ ျငင္းပယ္ေသးသည္ဟုဆိုသည္။ သို႔ျဖင့္ မြန္၀န္ႀကီးဗညားဒလ၏ အၾကံေပးမႈျဖင့္ ေရၿပိဳင္ၾကရာ ခင္ျပည့္စံုက ႏွာေခါင္းႏွင့္မ်က္ႏွာကို ေရဖလားတြင္ႏွစ္ရၿပီး ဘုရင့္ေနာင္က မင္းဧကရာဇ္ျဖစ္သည့္အတြက္ ေျခမသာႏွစ္ရသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ဘုရင့္ေနာင္လည္း ခ်စ္ခင္ေပါင္းသင္းဖူးသည့္ သံေယာဇဥ္ျဖင့္ သနားစိတ္၀င္ကာ လက္ခံခဲ့သည္။
ၿမိဳ႕စားဘ၀
အရြယ္ေရာက္လွ်င္ ရွင္သစၥာအား အျခားမင္းညီမင္းသားမ်ားနည္းတူ ၿမိဳ႕စားရြာစားေပးရန္ စီစဥ္ကာ ေညာင္ရမ္းၿမိဳ႕ကိုစားေစသည္။ ထို႔ျပင္ ရွမ္းျပည္တစ္လႊားတြင္လည္း ဟံသာ၀တီ၏ ကိုယ္စားလွယ္အေနျဖင့္ လွည့္လည္ရန္ အာဏာေပးသည္။ ဘုရင့္ေနာင္လြန္၍ နႏၵဘုရင္လက္ထက္တြင္ ရွမ္းျပည္မွ ပုန္ကန္မႈအခ်ဳိ႕ကို ႏွိမ္ႏွင္းခဲ့ရာ မင္းရဲနႏၵမိတ္ဟူေသာဘြဲ႔ျဖင့္ ခ်ီးေျမာက္ခဲ့သည္။နႏၵဘုရင္၏ ဗဟိုအာဏာအား အျခားလက္ေအာက္ခံတို႔ ပုန္ကန္ျခားနားရာ ေညာင္ရမ္းစားမင္းရဲနႏၵမိတ္လည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ဟံသာ၀တီက်ဆံုးၿပီးေနာက္ ေတာင္ငူမွ မင္းရဲသီဟသူႏွင့္ ျပည္မွ မင္းႀကီးေနာင္းတို႔ ပူးေပါင္းကာ ေညာင္ရမ္းကို တိုက္ရန္ စီစဥ္ေသာ္လည္း မင္းႀကီးေႏွာင္းကို အထိန္းေတာ္ရန္ႏိုင္စားက ေလွေပၚအတက္တြင္ လုပ္ၾကံသျဖင့္ျပည္တပ္မ်ား မခ်ီတက္ႏိုင္သကဲ့သို႔ ေတာင္ငူတပ္မ်ားလည္း ျပန္လည္ဆုပ္ခြာသြားသည္။ ျပည္တပ္မွ စလင္းစားႏွင့္ ေငြတရဖ်ားတို႔လည္း အင္အားအလံုးအရင္းႏွင့္ ေညာင္ရမ္းသို႔ ခိုလံႈသည္။
နယ္ပယ္မ်ားသိမ္းသြင္းျခင္း
ခရစ္ႏွစ္ ၁၆၀၀တြင္ အင္း၀နန္းကို သိမ္းပိုက္ကာ မဟာသီဟသူရဘြဲ႔ျဖင့္ မင္းအျဖစ္ကို ခံယူသည္။ သားေတာ္ သခင္လတ္(ေနာင္တြင္ အေနာက္ဖက္လြန္မင္း)ကို ဥပရာဇာဘြဲ႔ျဖင့္ အိမ္ေရွ႕အရာေပးသည္။ သခင္လတ္မွာ ေညာင္ရမ္းမင္းတရားအတြက္ အလြန္အားထားရသည့္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္လည္းျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က အသက္ ၂၃ခန္႔သာရွိေသးသည္။
တစ္ႏွစ္ခန္႔အၾကာတြင္ ရမည္းသင္းအားသိမ္းပိုက္သည္။ ထိုေနာက္ ေညာင္ေရႊ၊ ဗန္းေမာ္၊ မိုးနဲ၊ မိုးေကာင္း၊ သိႏၷီ၊ သီေပါ အစရွိသည့္ ရွမ္းျပည္တစ္လႊားကို သိမ္းသြင္းသည္။ ထိုတိုက္ပြဲစဥ္မ်ားအတြင္း သားေတာ္အိမ္ေရွ႕မင္းက ဗိုလ္မင္းအျဖစ္ႏွင့္ တိုက္ပြဲတိုင္းကို အစြမ္းျပေအာင္ႏိုင္သည္။
တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္ေရး
ေက်ာက္ဆည္ေဒသကို ရိကၡာဆန္စပါး အထြက္တိုးေစရန္ ဆည္ေျမာင္းမ်ားေဖာက္လုပ္၍ စီစဥ္ေပးသည္း စစ္မႈထမ္းတို႔ကိုလည္ူး အစုအငန္းလိုက္၍ ေနရာခ်ထားေပးသည္။ မဟာျမတ္မုနိဘုရားတစ္ဆူကိုလည္း တည္သည္။ နန္းစံသက္ ၅ႏွစ္အၾကာ ၁၆၀၆တြင္ ရွမ္းျပည္သို႔ စစ္ျပဳကာ အျပန္လမ္းတြင္ ေညာင္ရမ္းမင္းတရားႀကီး နာမက်န္းျဖစ္ကာ ကြယ္လြန္ေလသည္။ (နန္းစံသက္ ၅ ႏွစ္ဆိုသည္မွာ အင္း၀တြင္ နန္းတက္သည့္ အခ်ိန္မွစကာ ရည္တြက္ျခင္းျဖစ္သည္။)ေညာင္ရမ္းမင္းတရား လြန္လွ်င္ သားေတာ္အိမ္ေရွ႕မင္းက မဟာဓမၼရာဇာဘြဲ႔ျဖင့္ အင္း၀နန္းကို ဆက္ခံသည္။
အဓိပတိ 