လူပ်ိဳအပ်ိဳဘဝသည္ လူမ်ိဳးတိုင္းတြင္ ရိွၾကသည္။ ပအိုဝ္းတုိင္းရင္းသားမ်ား တြင္လည္း လူပ်ိဳလွည့္သည့္ ဓေလ့ရိွသည္။ လူငယ္မ်ား လူပ်ိဳလွည့္ရာတြင္ မိမိရြာတြင္း၌လည္းေကာင္း၊ တစ္ဦးခ်င္းျဖစ္ေစ အေပါင္းအသင္းမ်ားႏွင့္ ျဖစ္ေစ လွည့္ေလ့ရွိသည္။ သူစိမ္းျပင္ပရြာ၌ အပ်ိဳလွည့္လုိလွ်င္ ကာလသားေခါင္းေဆာင္ထံတြင္ျဖစ္ေစ၊ ရြာခံကာလသားတစ္ဦးကျဖစ္ေစ လမ္းညႊန္ဦးေဆာင္ေပးၾကရသည္။
အိမ္ရွင္အပ်ိဳအမ်ိဳးသမီးအေနျဖင့္ မိမိ၏အိမ္ အလည္လာေသာ လူပ်ိဳမ်ားအား သိသည္ျဖစ္ေစ၊ မသိသည္ျဖစ္ေစ၊ လက္ခံစကားေျပာျပီး ေရေႏြးၾကမ္၊ ကြမ္း၊ စားဘြယ္တစ္ခုခုျဖင့္ ဧည့္ခံေပးရသည္။ လူပ်ိဳလွည့္ စကားေျပာရန္မွာ ေနအိမ္အတြင္းရွိ မီးဖိုနံေဘး၌ ဝိုင္းထိုင္၍ ေျပာၾကသည္က မ်ားသည္။ အခ်ိဳ႔လည္း ေန႔လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္မ်ားသို႔ လွည့္လည္ၾကသည္။ အမ်ိဳးသားအေနျဖင့္ အသက္(၁၆) ႏွစ္ အရြယ္မွစ၍ လူပ်ိဳလွည့္ႏိုင္ျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေနျဖင့္ အသက္(၁၅) ႏွစ္တြင္ အပ်ိဳအျဖစ္ သတ္မွတ္ေလ့ရိွၾကသည္။
လူပ်ိဳအပ်ိဳစကားေျပာရာတြင္ ရိုးရိုးပအုိဝ္းဘာသာစကားျဖင့္လည္းေကာင္း စကားထာမ်ားဝွက္၍ လည္းေကာင္း ေျပာၾကသည္။ လူပ်ိဳအပ်ိဳမ်ား အာဝဇြန္း ေကာင္းမေကာင္းအေပၚ အေျခခံ၍ လူပ်ိဳအပ်ိဳ လွည့္ခ်ိန္ၾကာတတ္သည္။ အမ်ိဳးသမီး၏ မိဘေမာင္ဘြားမ်ားက လာေရာက္ ပိုးပန္းၾကေသာ မည္သည့္လူပ်ိဳမ်ားကိုမဆို ျငင္းပယ္တားျမစ္ေလ့ မရိွၾကပါ။ အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဓေလ့ထံုးစံလူမႈေရး စည္းကမ္းမ်ား ေဖာက္ဖ်က္ပါက ရြာသူရြာသားမ်ား၏ ဝိုင္းက်ဥ္ျခင္းကို ခံရတတ္သည္။ ကာလသား ကာလသမီးေခါင္းေဆာင္မ်ားကုိ ဝန္ခ်ေတာင္းပန္ျပီး လက္ခံမွသာ ရြာအသိုင္းအဝို္င္းအတြင္းသို႔ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္ခြင့္ ျပဳၾကသည္။
အပ်ိဳက လူပ်ိဳ၏ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာကို လက္ခံသေဘာတူလွ်င္ လက္ေဆာင္ပစၥည္း အထိမ္းအမွတ္ တစ္ခုခုေပးႏိုင္သည္။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အေျခအေန အခ်ိန္အခါအရ နားေဖာက္ျပီး ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ၾကသည္။
မဂၤလာလက္ထပ္ပြဲ
အမ်ိဳးသားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီး အခ်င္းခ်င္းေမတၱာမွ်ၾကေသာအခါ အမ်ိဳးသားမိဘႏွင့္ လူၾကီးမ်ားက အမ်ိဳးသမီးမိဘႏွင့္ လူၾကီးမ်ားထံသို႔ သြားေရာက္ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္းၾကသည္။ အမ်ိဳးသမီးဘက္မွ မိဘမ်ားႏွင့္ ကာယကံရွင္ သေဘာတူၾကလွ်င္ ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္းျခင္း ေအာင္ျမင္သည့္ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ လက္ေဆာင္တစ္ခုခု တင္ၾကရပါသည္။
မဂၤလာလက္ထပ္ပြဲအတြက္ ႏွစ္ဖက္ေသာ မိဘမ်ားက ရက္ေကာင္းရက္ျမတ္ ေရြး၍ ေဆြမ်ိဳးမိတ္သဂၤဟ မ်ားအား ဖိတ္စာကမ္းၾကသည္။ လက္ထပ္ပြဲမ်ားကုိ သတို႔သမီးမ်ား၏ ေနအိမ္တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္သည္ကမ်ားသည္။
လက္ထပ္ပြဲတြင္ ကန္ေတာ့ပြဲသံုးပြဲ ျပင္ေပးရသည္။ ႏွစ္ဖက္ေသာမိဘမ်ားအား ကန္ေတာ့ရန္ ကန္ေတာ့ပြဲ၊ ေက်းရြာကာလသား ေခါင္းေဆာင္ ကန္ေတာ့ရန္ ကန္ေတာ့ပြဲႏွင့္ မဂၤလာပြဲလာပရိတ္သတ္မ်ားအား ကန္ေတာ့ရန္ ကန္ေတာ့ပြဲ ဟူ၍ျဖစ္သည္။ ကန္ေတာ့ပြဲတုိင္းတြင္ စံုအေရအတြက္ျဖစ္သည့္ ငါးခ်ဥ္ႏွစ္ထုပ္၊ အလံုးေရစံုေသာ ငွက္ေပ်ာသီး ႏွစ္ဖီး၊ လက္ဖက္အစံု ႏွစ္ထုပ္၊ ေဆး ႏွစ္ထုပ္ႏွင့္ ကြမ္းသီးကြမ္းရြက္မ်ား ျပည့္ျပည့္စံုစံု ထည့္ရသည္။
မဂၤလာအခ်ိန္အခါကို နံနက္ေနထြက္ခ်ိန္မွ မြန္းတည့္ခ်ိန္အထိ သတ္မွတ္ေလ့ရွိၾကသည္။ သတို႔သား သတို႔သမီးအရံမ်ား ထားၾကသည္။ သတို႔သား သတို႔သမီးအရံမ်ားသည္ အပ်ိဳလူပ်ိဳမ်ားျဖစ္ရန္ႏွင့္ မိဘအစံုအလင္ျဖစ္ရန္လုိသည္။ မဂၤလာလက္ထပ္ပြဲကို သက္ၾကီးဝါၾကီး အိမ္ေထာင္စံုလင္သူ တစ္ဦးဦးက စတင္၍ လက္ထပ္ေပးရသည္။ သတို႔သား သတို႔သမီးမ်ား၏ လက္တြင္ ခ်ည္ခင္စြပ္ ဆုေတာင္းလက္ဖြဲ႔ေပးၾကသည္။ ေရႊ၊ ေငြ၊ ပစၥည္း အသံုးအေဆာင္မ်ား လက္ဖြဲ႔ၾကသည္။ ႏွစ္ဖက္ေသာ ေဆြမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ဧည့္သည္မ်ားအား ထမင္း၊ လက္ဖက္ရည္ စသည့္ စားဖြယ္ေသာက္ဖြယ္မ်ားျဖင့္ ဧည့္ခံေကၽြးေမြးၾကသည္။ လက္ထပ္မဂၤလာပြဲ၏ ကုန္က်စရိတ္မ်ားကုိ သတို႔သားဖက္မွ အကုန္အက်ခံသည္က မ်ားသည္။
ပအိုဝ္းေက်းလက္ေတာရြာမ်ားတြင္ သတို႔သား သတို႔သမီးမ်ားကုိယ္တိုင္ ႏွစ္ဖက္ေသာ ေဆြမ်ိဳးမ်ားထံ တစ္ရြာဝင္ တစ္ရြာထြက္ လုိက္လံကန္ေတာ့ရေသာ မဂၤလာပြဲ အစဥ္အလာမ်ားလည္း ရိွပါသည္
အဓိပတိ 